«شرح ماجرا» و «نقشه‌ی نقش بر آب» در کلام رهبر معظّم انقلاب

دیدگا‌هها و بیانات رهبر معظّم انقلاب پیرامون فتنه‌ی 88، از تحلیل علل و زمینه‌های وقوع این فتنه و ماهیّت آن گرفته تا مواضع ایشان در خلال حوادث بعد از انتخابات و سرانجام تبیین نتایج، پیام‌ها و درس‌های آن، در دو کتاب «شرح ماجرا» و «نقشه‌ی نقش بر آب» تدوین شده است.

از همان نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران، دشمنی جبهه‌ی استکبار به رهبری آمریکا با انقلاب اسلامی ملّت ایران به شیوه‌های مختلف آشکار شد؛ از ایجاد تفرقه بین اقوام گرفته تا تدارک کودتا، حمایت از تهاجم نظامی صدام، تحریم اقتصادی، تهاجم فرهنگی و... . این دشمنی‌ها و القای بحران‌ها که البتّه بر اثر ایستادگی مردم و تدابیر حکیمانه‌ی رهبران نظام اسلامی، هیچ‌گاه راه به جایی نبرده، در سال‌های اخیر با استفاده از ابزارهای متنوّع جنگ نرم، اشکال پیچیده‌تری به خود گرفته که آخرین نمونه‌ی برجسته‌ی آن، در فتنه‌ی سال 88 نمود و بروز یافت.
یکی از با شکوه‌ترین صحنه‌های حضور مردم ایران، انتخابات دهم ریاست جمهوری بود که استکبار جهانی از مدّت‌ها پیش، برای بهره‌برداری‌های خاص بدان چشم دوخته بود. انتخابات با حضور پرشور مردم برگزار شد؛ نصاب بالای شرکت مردم در انتخابات نشانه‌ی توفیق نظام اسلامی در نهادینه کردن مردمسالاری دینی بود، اما پس از آن، عدّه‌ای با نیرنگ و اتّهام تقلّب در انتخابات و با وارونه جلوه دادن واقعیّات و سرکشی از قانون، به اردوکشی‌های خیابانی پرداخته و این حماسه‌ی عظیم را به کام مردم تلخ کردند.
این حوادث، دشمنان قسم‌خورده اسلام و انقلاب اسلامی را امیدوارتر کرد و آنان با موج‌سواری در این وقایع و با استفاده از عوامل و مزدوران داخلی و بکارگیری تمام دستگاه‌های تبلیغاتی و ابزارهای رسانه‌ای خود، کوشیدند تا با مخدوش جلوه دادن جمهوریّت نظام و ایجاد شکاف بین ملّت و اغفال خواص و نخبگان، خیالِ خام براندازی نظام اسلامی را محقّق کنند. البتّه در این میان، بی‌بصیرتی و جهل برخی افراد و به‌ویژه عدم اتّخاذ موضعی قاطع از سوی برخی از خواص در قبال این فتنه، به آشفتگی اوضاع دامن زد و موجب تخلّفات و حوادث بسیار تلخی شد. امّا امید واهی دشمن دیری نپائید و به مدد لطف الهی، با تدابیر حکیمانه و رهنمودهای روشنگر رهبری معظّم انقلاب و بصیرت و ایستادگی مردم انقلابی به یأس مبدّل شد. به‌خصوص با حضور شکوهمند و حماسی در روز 9 دی که معظّم‌ٌله از آن به «روز مجاهدت مردم»، «روز ماندگار در تاریخ» و «روز نمایش اقتدار نظام» یاد کردند.
رهبر معظّم انقلاب اسلامی در مواضع متعدّد، بیانات مهمّی درباره‌ی ماهیّت این فتنه و دست‌های پیدا و پنهان پشت‌صحنه‌ی آن ایراد فرمودند و با استنادات محکم و متعدّد به شواهد قرآنی، روایی و تاریخی، شرط لازم (و نه کافی) تشخیص صحیح قضایا و تمییز حق از باطل را تفکّر و عبرت و بصیرت دانستند. ایشان در عین حال تأکید کردند که داشتن بصیرت در حوادث، به خودی خود، کافی نیست و از همین روی، بارها نیز به بررسی دلایل گمراهی افرادی پرداختند که با وجود شناخت لازم، بر خلاف دریافت خود عمل کردند.
انتشارات انقلاب اسلامی وابسته به مؤسّسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، دو کتاب موضوعی در باب بیانات، دیدگاه‌ها و رهنمودهای رهبر معظّم انقلاب اسلامی درباره‌ی فتنه‌ی سال 88 و موضوعات مرتبط با آن منتشر کرده است: «شرح ماجرا» و «نقشه‌ی نقش بر آب». هر دو کتاب به محض انتشار، با استقبال کم‌نظیر علاقه‌مندان مواجه و بارها تجدید چاپ شدند.
شـرح ماجـــــرا
این کتابِ 194 صفحه‌ای، فرازهای مهمّی از بیانات و رهنمودهای مقام معظّم رهبری درباره‌ی انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری و فتنه‌ی سال 88 در یک بازه‌ی زمانی حدود 11 ماهه، از اوّل فروردین‌ماه 88 در جمع زائران و مجاوران حضرت امام رضا(علیه‌السلام) تا 28 بهمن‌ماه همان سال، در دیدار جمعی از مردم آذربایجان را در خود جای داده است. مطالب این کتاب، ضمن عنوان‌بندی ریزموضوعات آن، ترتیب تاریخی ایراد بیانات را نیز مدّ نظر قرار داده است.
مطالب بخش‌های نخستین کتاب شامل رهنمودها و توصیه‌های معظّمٌ‌له قبل از انتخابات و موضوعاتی چون مردمسالاری دینی و مخالفت دشمن با آن، معیارهای تشخیص صلاحیّت نامزدها و انتخاب اصلح، وجوب عقلی و شرعی شرکت در انتخابات و پیش‌بینی‌ها و هشدارها درباره‌ی نقشه‌ها و برنامه‌ریزی‌های دشمن علیه انتخابات است.
پس از برگزاری باشکوه انتخابات و حضور چهل‌میلیونی مردم در آن نیز ایشان به اقتضای شرایط در بیانات، خطبه‌ها و دیدارهای متعدّد (از جمله در دیدار نمایندگان نامزدهای انتخابات)، ضمن هشدارهای متعدّد درباره‌ی توطئه‌های دشمنان و مداخله‌جویی‌های آنان برای تخریب اعتماد مردم، به موضوعاتی چون حِلم پیروزی و حِلم شکست، ضرورت التزام و عمل به قانون و انقیاد در برابر آن و لزوم موضع‌گیری صریح در برابر اخلال‌گری و اغتشاش‌آفرینی تأکید کرده‌اند.
در تأکیدات ایشان، به‌ویژه نخبگان و موضع‌گیری‌های آنان جایگاه خاصی دارد و خطاب خاصِ معظّمٌ‌له، در چندین مورد نسبت به آنان بوده است. رهبر انقلاب، شرایط فتنه را هنگامه‌ی آزمون بزرگ نخبگان دانسته و ضمن تبیین نقش مهمّ آنان در آن شرایط حسّاس و برشمردن اولویّت‌های کار آنان، خواص را آماج توطئه‌ی دشمن، بی‌بصیرتی را آفت بزرگ نخبگان، و عمّار را الگوی نخبگان راستین معرفی کرده‌اند (ص 37، 51، 62، 78، 80، 115، 119، 123، و...).
«ایران، گرجستان نیست»، «گناه اغتشاش و آشوب»، «مسجدسازی دشمن»، «اشتباه محاسباتی صحنه‌گردانان»، «کارنامه‌ی آزمون»، «فلسفه‌بافی برای توجیه خیانت»، «انبوه حقایق ناگفته»، «کاریکاتور در برابر اصل»، «فتنه‌ی 88، برنامه‌ریزی قبلی دشمنان»، «حضور چهل‌ میلیونی، نشانه اعتماد مردم»، «پیچیدگی نظام، پیچیدگی توطئه‌ی دشمن»، «خواب واهی دشمن»، «سراب اعتماد به دشمنان»، «دو خطای مخالفان نظام»، «ضد ضربه شدن نظام»، «جلوگیری از شبیه شدن حق و باطل»، «نقش برخی رسانه‌ها در تشدید اختلاف»، «ظلمِ بد نگریستن به حقیقت»، «حادثه‌آفرینی برای انحراف اذهان»، «باج ندادن ایران اسلامی به دشمن» و... برخی از عناوین مطالب مهم و خواندنی این کتاب هستند.
در یکی از فقرات کتاب، بیانات صریح و دشمن‌شکن معظّمٌ‌له در خطبه‌ی تاریخی 29 خرداد 88 نماز جمعه تهران درج شده است. ایشان در آن خطبه، خطّ تخریب و آتش زدن اموال عمومی را کار عوامل و دست‌نشاندگان سرویس‌های جاسوسی غربی و صهیونیست دانسته و تصریح کرده‌اند: «این کاری که در داخل، ناشیانه از برخی سر زد، اینها (دشمنان خارجی) را به طمع انداخت. خیال کردند ایران هم گرجستان است! یک سرمایه‌دار صهیونیست آمریکایی چند سال قبل از این،... گفت من ده‌میلیون دلار خرج کردم در گرجستان انقلاب مخملی راه انداختم؛ حکومتی را بردم، حکومتی را آوردم. احمق‌ها خیال کردند جمهوری اسلامی، ایران و این ملّت عظیم هم مثل آنجاست. ایران را با کجا مقایسه می‌کنید؟!».
تشریح خطوط کاری دشمن در پنج زمینه‌ی القای بحران و سیاه‌نمایی، تفرقه‌افکنی، انحراف اذهان از عداوت دشمن، اغفال خواص و نخبگان و درگیرسازی در طرح دشمن (ص 117-111)، تأکیدات مکرّر بر بصیرت و لزوم بصیرت‌افزایی برای مقابله با جنگ نرم و فتنه‌های دشمنان، و بیاناتی در اهمیّت و بزرگداشت حماسه‌ی تاریخی 9 دی از دیگر مطالب خواندنی کتاب «شرح ماجرا» به شمار می‌روند.
نقشــــــه‌ی نقش بر آب
دیگر اثر منتشر شده از سوی انتشارات انقلاب اسلامی پیرامون فتنه‌ی 88، کتاب «نقشه‌ی نقش بر آب» است؛ اثری حاوی فرازهای مهمّی از توصیه‌ها و رهنمودهای معظّم‌له در طول یک بازه‌ی زمانیِ یک سال و نیمه، از اوّل فروردین 88 تا حوادث بعد از انتخابات و درس‌های ماندگار آن دوران حسّاس با مقدمه‌ای از جناب آقای دکتر صفار هرندی. نام این کتاب که به فاصله‌ای چندماهه از «شرح ماجرا» منتشر شد، خود گویای شکست توطئه‌ی بزرگ جبهه‌ی استکبار در براندازی نظام جمهوری اسلامی و نقش بر آب شدن نقشه‌ی آنهاست که چندین بار با تعابیر و مضامین گوناگون از سوی رهبر معظّم انقلاب بدان اشاره و تصریح شده است. از جمله، معظّمٌ‌له یک‌جا تصریح کرده‌اند که:
«... ۹ دی یک نمونه‌ای بود از همان خصوصیّتی که در خود انقلاب وجود داشت؛ یعنی مردم احساس وظیفه‌ی دینی کردند و دنبال این وظیفه، عمل صالحِ خودشان را انجام دادند. عمل صالح این بود که توی خیابان بیایند، نشان بدهند، بگویند مردم ایران اینند. با این حرکت مردم، آن حجم عظیم تبلیغات دشمن که می‌خواست فتنه‌گران را مردم ایران معرفی کند و این‌جور نشان بدهد که مردم ایران از انقلابشان، از نظامشان برگشتند، بکلّی نقش بر آب شد؛... تحلیلگران خارجی وقتی نگاه کردند، گفتند از بعد از رحلت امام بزرگوار، یا شاید بعضی گفتند از بعد از حرکات اوّل انقلاب، هیچ اجتماعی با این بزرگی، با این تپش، با این شور و هیجان وجود نداشته که مردم وارد میدان شدند. این، حقیقت ۹ دی است»(۱۳۹۰/۰۹/۲۱).
کتاب «نقشه‌ی نقش بر آب» در 248 صفحه و بر اساس طبقه‌بندی موضوعی، در پنج فصل کلّی تدوین شده است، با مقدّمه‌ی محمّدحسین صفّار هرندی. عناوین فصل‌های این اثر عبارتند از: «دهمین انتخابات ریاست جمهوری»، «مواضع رهبری پس از انتخابات تا نماز جمعه 29 خرداد»، «حوادث پس از انتخابات»، «کسب بصیرت» و «جنگ نرم».
فصل نخست کتاب به بررسی و تحلیل اهمیّت انتخابات در نظام اسلامی، تلاش دشمنان برای سرد و تعطیل یا بدنام و مخدوش کردن انتخابات، وظایف جداگانه‌ی مردم و نامزدها در انتخابات، نکاتی در آسیب‌شناسی انتخابات، موضع رهبری در انتخابات ریاست جمهوری و پیش‌بینی معظّمٌ‌له درباره‌ی حضور پرشور و صمیمی مردم در دهمین انتخابات ریاست جمهوری، پرداخته است.
در فصل دوّم، در موضوعات متعدّدی مواضع رهبر انقلاب پس از انتخابات تا نماز جمعه 29 خرداد تدوین شده است؛ از تبیین و تحلیل‌های ایشان درباره‌ی انتخابات گرفته تا آسیب‌شناسی برخی اقدامات افراطی پس از انتخابات، توصیه‌ها (حفظ وحدت ملّی، دوری از تشنّج‌آفرینی، اتّخاذ موضع صریح از سوی نخبگان و...)، جهت‌گیری دشمن (تردیدافکنی در انتخابات، مخدوش کردن اعتماد مردم به نظام، تلاش برای موج‌سواری و...)، تذکّرات و هشدارها.
رهبر معظّم انقلاب اسلامی راهکار حلّ اختلاف نظرها درباره‌ی نتایج انتخابات را، رسیدگی از راه قانونی دانستند و به سیاسیّون و نامزدها و گردانندگان احزاب و جریانات هشدار دادند که «امروز یک لحظه‌ی حسّاس تاریخی برای کشور است... ما در نقطه‌ی حسّاسی از تاریخ قرار گرفته‌ایم. همه ما وظیفه داریم که در این مرحله‌ی تاریخی هوشیار و دقیق باشیم، مواظب باشیم اشتباه نکنیم... زورآزمایی خیابانی بعد از انتخابات کار درستی نیست، بلکه به چالش کشیدن اصل انتخابات و اصل مردمسالاری است. من از همه می‌خواهم که به این روش خاتمه دهند... اگر خاتمه ندهند، آنوقت مسئولیّت تبعات آن، هرج و مرج آن، به عهده‌ی آنهاست» (ص 84-82).
مفصّل‌ترین فصل این کتاب، فصل سوّم آن است که در عناوین متعدّدی به بررسی حوادث پس از انتخابات پرداخته است. این‌که چرا ماهیّت حوادث بعد از انتخابات به «فتنه» تعبیر شد و توطئه‌های پشت پرده‌ی آن چه بودند؟ شرح ماجرای فتنه، از طراحی‌ها و برنامه‌ریزی‌های دشمن قبل از انتخابات تا تخلّفات و جنایات در خلال حوادث پس از انتخابات، از دیگر موضوعاتی هستند که در این فصل تبیین و تحلیل شده‌اند. بخشی از این فصل به بازیگران فعّال در این صحنه اختصاص یافته است؛ موضوعاتی درباره‌ی کارنامه‌ی مردم و خواص، کارنامه‌ی نامزدهای معترض و هواداران، اغتشاش‌گران، نقش دشمن، نیروهای امنیّتی و انتظامی و بسیج، و رسانه‌های داخلی.
راهکارهای مقابله با فتنه و دفع آشوب‌های پس از انتخابات 88، از دیگر بخش‌های این فصل است که در آن یازده راهکار برگرفته از بیانات رهبر معظّم انقلاب از پایبندی به قانون و کسب بصیرت گرفته تا ابراز اعتماد نخبگان به نظام و پرهیز از شایعه‌پراکنی علیه مسئولان و... بررسی و تحلیل شده‌اند. یکی دیگر از بخش‌های این فصل، در عناوین متعدّدی مواضع نظام در قبال آن حوادث را از نگاه رهبر انقلاب مرور کرده است.
بخش مبسوطی از این فصل، «پیام‌ها، تجربه‌ها و درس‌ها»ی متعدّد حوادث پس از انتخابات 88 را از زوایای مختلف بررسی کرده و در آخرین بخش از این فصل نیز، ضمن تشریح حماسه‌های 9 دی و 22 بهمن، برخی از نتایج این حوادث برای ملّت و نظام جمهوری اسلامی احصاء شده است؛ حوادثی که به تعبیر رهبر انقلاب، در هاضمه‌ی نظام هضم شدند. از منظر معظّمٌ‌له، همان‌گونه که با آن انتخابات پرشور و باشکوه، جمهوریّت نظام اثبات شده بود، بعد از حضور مردم در صحنه و خاموش شدن آتش فتنه، ایستادگی ملّت ایران و ماندگاری انقلاب اسلامی اثبات شد، جمهوری اسلامی بیش از پیش تقویت شد و فصل تازه‌ای در بصیرت ملّت ایران گشوده شد.
در فصل‌ چهارم این اثر با عنوان «کسب بصیرت»، علاوه بر تشریح معنا، ابعاد و سطوح بصیرت و نیز ضرورت و اهمیّت آن، مصادیق این مفهوم مهم در منظومه‌ی بیانات رهبر انقلاب پیرامون فتنه 88 تبیین و تحلیل شده است. الزامات کسب بصیرت، نتایج فقدان بصیرت و وظیفه‌ی خواص در ایجاد بصیرت در خود و دیگران، از دیگر موضوعات مورد بررسی در این فصل هستند. در آخرین فصل این کتاب نیز موضوعاتی چون اهمیّت جنگ نرم، معنا و منشأ جنگ نرم، هدف دشمن از جنگ نرم، خطوط اصلی در جنگ نرم، راه‌های مقابله با جنگ نرم دشمن، افسران جوان جنگ نرم (دانشجویان)، نقش اساتید در فرماندهی جبهه‌ی جنگ نرم و... بررسی شده‌اند.