نشست تخصصی بررسی کتاب «مو به مو» بعد از ظهر روز یکشنبه ۲۴ اردیبهشت در غرفه‌ی انتشارات انقلاب اسلامی در سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با سخنرانی آقای دکتر عبدالله گنجی و با اجرای حجت‌الاسلام و المسلمین حمید سبحانی صدر برگزار شد.
عبدالله گنجی در ابتدا با اشاره به جانشینان رهبران در انقلاب‌های جهان، اظهار کرد: در اکثر انقلاب‌های جهان، جانشینان رهبران مؤسس انقلاب، باعث انحراف مسیری شده‌اند که رهبر مؤسس داشته است و رهبر بعدی که به روش انتخابی روی کار می‌آید، شرایط سختی دارد و دوران رهبری جانشین بسیار سخت‌تر از رهبری اولیّه است زیرا پس از شکل‌گیری یک انقلاب، اختلاف نظر بر سر اداره‌ی کشور شروع می‌شود.
وی با ارائه‌ی مثالی ادامه داد: جانشینان مائو؛ رهبر انقلاب چین بعد از او گفتند ما نمی‌توانیم راه او را ادامه دهیم و نسبت به او ابراز برائت کردند و الان نیز در زمینه‌هایی مانند بحث‌های اقتصادی، پیرو او نیستند.
گنجی افزود: در همه‌ی انقلاب‌ها، رهبران بنیان‌گذار، نظریه‌پرداز یا دیگرساز و یا مدیر هستند اما امام خمینی(ره) هر سه ویژگی را دارا بودند و جانشین امام یعنی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) نیز یک قدم هم از راه امام (ره) عقب‌نشینی نکردند.
وی خاطرنشان کرد: البته بسیاری از افراد بعد از امام خمینی(ره) در ادامه‌ی این مسیر کم آوردند و دست به تحریف راه امام زدند و یکی از نقاطی که مقام معظّم رهبری نگران آن هستند، همین نگرانی از تحریف راه امام است.
وی تصریح کرد: رهبر فرزانه انقلاب(مدّظلّه‌العالی) اصرار دارند که راه امام خمینی(ره) برای مردم به طور کامل شرح داده شود چرا که ایشان می‌فرمایند برخی میخواهند امام را طوری نشان دهند که صرفا یک شخصیّت برجسته تاریخی باشد امّا در اصل، امام باید در رگ‌های جمهوری اسلامی جاری و ساری باشد. برخی نیز میخواهند شخصیّت امام را از خطّ امام جدا کنند یعنی صرفا میخواهند بگویند امام(ره) یک فرد ساده زیست و عارف و مردم‌دوست بوده ولی این افراد میخواهند اسلام ناب مدنظر امام(ره) و حمایت ایشان از ملّت‌های مسلمان و مبارزه با لیبرال‌ها را پنهان کنند و در سال‌های اخیر میخواهند تصویری از امام(ره) ارائه کنند که با استانداردها و دموکراسی غربی سازگار باشد در حالی که امام در نوفل لوشاتو گفتند که «جمهوری‌های غربی همگی فاسد هستند.»
وی ادامه داد: برخی دیگر نیز درحال تلاش برای ارائه‌ی تصویری دیگر از امام(ره) درباره‌ی ولایت فقیه هستند در حالی که امام خمینی(ره) فرموده‌اند که در جمهوری اسلامی، رئیس جمهوری که رای مردم را می‌آورد اگر ولی فقیه حکومتش را تایید نکند آن رژیم، طاغوت خواهد بود اما برخی سعی دارند این دیدگاه امام(ره) را پنهان کنند.
گنجی اضافه کرد: مقام معظم رهبری(مدّظلّه‌العالی) از خط امام(ره) به عنوان یک مکتب یاد می‌کنند و از نظر ایشان، مکتب امام خمینی(ره) یک مثلث فکری شامل عدالت، عقلانیّت و معنویّت است و این مثلث، چارچوب فکری امام را تشکیل می‌دهد. امام خمینی (ره) معنویت را لازمه‌ی رشد انسان و عدالت را لازمه‌ی زندگی اجتماعی و سیاسی می‌دانند و عقلانیت را برای اداره‌ی جامعه لازم می‌دانند. همه‌ی شاخص‌های خطّ امام از این سه کلمه نشأت می‌گیرد به طوری که اگر امام خمینی (ره) مقابل آمریکا می‌ایستد برای عدالت است.
وی افزود: امام خمینی(ره) می‌فرمایند که «والله قسم اسلام همه چیزش سیاست است» بنابراین اسلامی که امام(ره) ارائه می‌کنند اسلامی است که سیاست در آن آمیخته است. همچنین امام خمینی(ره) اخلاق و انصاف را وارد سیاست کردند و در سیره‌ی امام راحل هیچ‌گاه ندیده‌ایم که ایشان به شاه توهین کنند یا به او تهمت زده باشند زیرا در سیاست، معتقد به اخلاق بودند.
وی خاطرنشان کرد: امام خمینی(ره) می‌گویند من با یقین می‌گویم که ملّت ما بهتر از ملّت رسول الله(ص) در حجاز و ملّت امیرالمومنین(ع) در کوفه است چرا که مردم در همه‌ی صحنه‌ها حضور داشتند و همه‌ی فتنه‌ها با حضور مردم و همراهی آنها خنثی شده است بنابراین تکیه بر مردم، اصل اوّل مکتب امام راحل بوده است.
وی ادامه داد: یکی دیگر از اصول مکتب امام(ره)، استکبارستیزی و اصل دیگر، مرزبندی با غیریّت است. خط امام(ره)، اسلام ناب است و خط حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی) نیز همین است و هر دو نیز با اسلام آمریکایی می‌جنگند.
وی در پاسخ به سوال کارشناس مجری مبنی بر چیستی هویّت نظام جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: نظام جمهوری اسلامی دو هویّت یا ساخت دارد؛ یکی ساخت حقوقی است که شامل سه قوه، وزارتخانه‌ها، مدارس و دانشگاه‌هاست و این هویّت، در همه‌ی کشورها تقریباً مشابه است اما جمهوری اسلامی یک ماهیّت حقیقی نیز دارد که آن را با نظام شاه متمایز می‌کند. مقام معظم رهبری(مدّظلّه‌العالی) می‌فرمایند که اگر این ماهیّت حقیقی جمهوری اسلامی را از ماهیت حقوقی خارج کنیم، ماهیّت حقوقی مانند دندان پوچی است که ظاهر زیبایی دارد اما با اولین ضربه در هم فرومی‌پاشد. اساس این ماهیّت حقیقی نیز اسلام سیاسی است یعنی اسلامی است که می‌تواند حکومت کند.
نویسنده کتاب «مو به مو» در پاسخ به سوال کارشناس مجری مبنی بر تطبیق دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدّظلّه‌العالی) اظهار کرد: در کتاب مو به مو، دیدگاه امام خمینی(ره) و رهبر معظّم انقلاب را در محورهای ماهیّت حقیقی نظام، سیاسی شدن نیروهای مسلح، مواجهه‌ی رهبری با دو جناح سیاسی کشور، آزادی، مردمسالاری، مخالفین نظام، رژیم صهیونیستی و فلسطین و آمریکا، کنار یکدیگر قرار داده‌ایم تا مخاطب بتواند دیدگاه آنها را با یکدیگر مقایسه کند.
وی با ارائه‌ی مثال‌هایی تصریح کرد: مقام معظّم رهبری می‌فرمایند نیروی مسلح نباید وارد احزاب شود ولی نیروهای مسلح کشور ما باید بینش سیاسی داشته باشند و بدانند برای چه در حال تلاش هستند. ایشان همچنین دو جناح سیاسی را دو بال کشور می‌دانند. امام(ره) و مقام معظم رهبری(مدّظلّه‌العالی) هر دو معتقدند که دموکراسی در کشور ما درون‌دینی است و در اندیشه مقام معظم رهبری مردم تا جایی می‌توانند مطالبه داشته باشند که این مطالبات در چارچوب دین باشد. امام خمینی (ره) می‌فرمایند که من خوف از این دارم که ما جمهوری اسلامی درست کنیم اما هرجا که برویم همان نظام طاغوت باشد؛ ما چنین جمهوری اسلامی را نمی‌خواهیم و جمهوری اسلامی لفظی را نمی‌خواهیم. مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) نیز می‌گویند ما جمهوری اسلامی اسمی نمی‌خواهیم. ایشان ماهیّت حقیقی جمهوری اسلامی را مبتنی بر عدالت، کرامت انسان، حفظ ارزش‌ها، سعی در ایجاد برابری و برادری، اخلاق و ایستادگی در برابر نفوذ دشمن می‌دانند.
وی ادامه داد: در موضوع اسرائیل و فلسطین نیز نظر امام(ره) و رهبری بر یکدیگر منطبق است. امام(ره) می‌فرمایند اسرائیل باید منهدم شود و مقام معظم رهبری(مدّظلّه‌العالی) علاوه بر اینکه می‌فرمایند ما از هرکسی که با اسرائیل بجنگد، حمایت می‌کنیم؛ یک روش دموکراتیک نیز برای دفاع از فلسطین دارند و می‌گویند انتخابات در فلسطین باید برگزار شود. در بحث آمریکا نیز از امام(ره) حتی یک جمله‌ی مثبت درباره‌ی آمریکا نداریم و نگاه مقام معظّم رهبری به آمریکا نیز این است که آمریکایی‌ها به دنبال نابودی جمهوری اسلامی ایران هستند. ایشان می‌فرمایند در زمانی که برجام امضاء شد، به رئیس جمهوری‌مان گفتم اگر هسته‌ای را به آمریکا دادیم، دیگر در سایر مسائل ما نیز دخالت خواهند کرد و آمریکا به تدریج به مرحله‌ای خواهد رسید که حتی قانون اساسی کشور را نیز از بین ببرد. امام(ره) و مقام معظم رهبری هر دو معتقدند که مشکل آمریکا، با ماهیت جمهوری اسلامی است.
گنجی در پاسخ به این سوال کارشناس‌مجری مبنی بر اینکه آیا دگرگونی زمانه و فضاها در زمان امام(ره) و مقام معظم رهبری(مدّظلّه‌العالی) تغییری در عملکرد رهبر معظّم انقلاب ایجاد نکرده است؟ گفت: خیر؛ در اصول انقلاب و اسلام، تغییری ایجاد نشده اما در عین حال، شرایط جهانی تغییر کرده است. مقتضیات زمان پس از امام(ره) فضای جدید درست کرده، برای مثال در زمان امام خمینی(ره) اینترنت و موبایل وجود نداشته اما به اقتضای زمان، مقام معظم رهبری(مدّظلّه‌العالی) شورای عالی فضای مجازی در ساختار نظام ایجاد کرده‌اند. یکی دیگر از اتفاقاتی که بعد از امام(ره) رخ داد، فروپاشی بلوک شرق و از بین رفتن شوروی و کمونیسم بود امّا الان شرق، صرفا جغرافیاست. یکی دیگر از اتفاقاتی که پس از دوران امام راحل(ره) افتاد برقراری رابطه با عربستان بود. در زمان امام خمینی(ره) در حجّ خونین ۶۶، رابطه ایران و عربستان قطع شد اما بعدها حجّ برقرار شد. همچنین برخی ساختارهای وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها پس از دوران امام راحل تغییر کرده است. قبل از انقلاب ما یک کشور وابسته بودیم و در دوران امام خمینی(ره) به یک قدرت مستقل و الان به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل شده‌ایم بنابراین مقتضیات زمان در دوران امام(ره) و رهبر معظم انقلاب(مدّظلّه‌العالی) تفاوت کرده و متناسب با آن، تصمیماتی گرفته شده است اما این تصمیمات متفاوت، با اصول مکتب امام(ره) تناقضی ندارد و به آن آسیب نمی‌زند.
وی با اشاره به شخصیت امام خمینی(ره) از دیدگاه آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی) گفت: مقام معظم رهبری که خود در جایگاه رهبری قرار دارند، درباره امام راحل (ره) تعابیر خاص و بی‌نظیری دارند برای مثال ایشان برای امام خمینی(ره) از تعابیری همچون یگانه‌ی دوران، رهبر استثنایی، درنزدیکی‌های عصمت و جامع‌الاطراف و جامع‌الابعاد، سیاستمدار، فیلسوف و عارف استفاده کرده‌اند. ایشان معتقد بودند که امام خمینی(ره) در نزدیکی عصمت قرار داشتند و در نزدیک بودن به خدا، دوری از دنیا، معنویت و خودسازی، رشد کرده بودند.
وی در پایان با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری(مدّظلّه‌العالی) بارها به وصیّت امام خمینی(ره) تاکید کرده‌اند، یادآوری کرد: ایشان وصیت‌نامه امام خمینی(ره) را قطب‌نمای ما دانسته‌اند و می‌فرمایند محتوای وصیّت نامه‌ی ایشان از اصول انقلاب است و مردمسالاری دینی و استمرار انقلاب را نکات برجسته و نقاط عطف این وصیّت‌نامه می‌دانند. لازم به ذکر است نشست‌های تخصصی بررسی کتاب‌های انتشارات انقلاب اسلامی در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هرروز ساعت ۱۶ در محل غرفه این انتشارات واقع در شبستان اصلی راهرو شماره ۲۲ برگزار می‌شود.